Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει επηρεάσει και αλλάξει όλους τους τομείς της κοινωνίας. Ένας από τους τομείς που βρίσκονται ακόμα σε μεταβατικό στάδιο είναι η υγειονομική περίθαλψη. Από την παρακολούθηση και τη διαχείριση δεδομένων υγείας ως τη διαδικτυακή διάγνωση, οι εξελίξεις στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας εισέρχονται σταδιακά στη ζωή μας. Η πανδημία του covid-19 έδειξε πόσο χρήσιμες είανι οι εφαρμογές παρακολούθησης για τον περιορισμό της εξάπλωσης ενός ιού. Και τα οφέλη είναι πολλά: οι άνθρωποι που ζουν σε αγροτικές περιοχές λαμβάνουν καλύτερη ιατρική περίθαλψη μέσω τηλεϊατρικής, οι ηλικιωμένοι μπορούν να ζουν περισσότερο στο σπίτι με τη βοήθεια αισθητήρων και έξυπνων οικιακών συσκευών, εφαρμογές υγείας και φυσικής κατάστασης βοηθούν τους ανθρώπους να ασκούνται, να πίνουν νερό και να τρώνε πιο υγειινά. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν αυτές τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής υγείας, όπως έχουν δείξει οι αριθμοί λήψης των εφαρμογών παρακολούθησης. Για παράδειγμα στη Γερμανία, περίπου 65 εκατ. άνθρωποι κατέβασαν την εφαρμογή Corona Warn, η οποία αντιπροσωπεύει μόνο το 31% του πληθυσμού (Statista, 2021).
Σύμφωνα με το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ηλεκτρονική υγεία 2012-2020, ένα από τα κύρια εμπόδια στην ανάπτυξη της ηλεκτρονικής υγείας είναι η έλλειψη ευαισθητοποίησης, εμπιστοσύνης και ικανότητας εύρεσης, κατανόησης και αξιολόγησης των διαδικτυακών πληροφοριών υγείας – και η εφαρμογή αυτής της γνώσης για αποφάσεις για την υγεία, καθώς και να εμπιστευτούμε τις λύσεις ηλεκτρονικής υγείας.
Το έργο «E-HEALth Literacy», σύντομο HEAL, συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πρόγραμμα Erasmus+ και έχει στόχο να έχει αντίκτυπο στη χρήση των εφαρμογών και υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας από τα άτομα με τρόπο που θα ωφελήσει τους κατάσταση ζωής και υγεία. Για να γίνει αυτό, ήταν σημαντικό να ξεκινήσετε το έργο κατανοώντας ακριβώς πώς αντιλαμβάνονται και βιώνουν αυτά τα ζητήματα στη Γερμανία, την Ελβετία, τη Σλοβενία, τη Λιθουανία και την Ελλάδα. Έτσι, για να κατανοήσουμε καλύτερα ποιες είναι οι κοινές ανάγκες και ποια είναι τα κοινά σημεία μεταξύ των χωρών εταίρων όταν πρόκειται για ευκαιρίες ανάπτυξης δεξιοτήτων ηλεκτρονικής υγείας, μια επισκόπηση της κατάστασης της τέχνης (Desk Research) και μια βαθιά συνεντεύξεις (Field Έρευνα) διεξήχθησαν σε κάθε χώρα. Το πρώτο βήμα ήταν να κατανοήσουμε τους πόρους, τις πρωτοβουλίες και τις κοινότητες που ήδη λειτουργούν σε κάθε χώρα. Για παράδειγμα, στην Ελβετία, η I-DAIR εντόπισε ότι η πρόκληση που αντιμετωπίζει είναι να συγκεντρώσει ποσοτικά και ποιοτικά σημεία αναφοράς ώστε η ψηφιακή καινοτομία στον τομέα της υγείας να κλιμακωθεί με υπευθυνότητα. Είναι επίσης εξίσου σημαντικό να διατηρηθεί η ανθρώπινη δράση καθώς ψηφιοποιούνται οι αξιολογήσεις και οι παρεμβάσεις για την υγεία. Στη Γερμανία, υπάρχει διαφορά μεταξύ των ελεγχόμενων, πιστοποιημένων εφαρμογών υγείας (DiGa) και των εφαρμογών που προάγουν την υγεία και τη φυσική κατάσταση. Οι συνέπειες αυτής της διαφοράς πρέπει να γίνουν κατανοητές από τον χρήστη.
Τα ευρήματα από το Desk Research μας επέτρεψαν να δημιουργήσουμε ένα πρότυπο καθοδηγούμενης συνέντευξης που θα χρησιμοποιηθεί στην Έρευνα Επιτόπου. Διεξήχθη μια συνέντευξη ομάδας εστίασης σε κάθε χώρα για να διερευνηθούν καλύτερα οι διαφορετικές εθνικές πραγματικότητες. Τα αποτελέσματα των ομάδων εστίασης θα χρησιμοποιηθούν ως βάση για την ανάπτυξη ενός διαδικτυακού αποθετηρίου, μιας εργαλειοθήκης και ενός διαδικτύου. Ως εκ τούτου, οι εταίροι έχουν επιλέξει μια ποικιλία από ειδικούς από διαφορετικούς τομείς: ειδικούς σε θέματα πολιτικής υγείας, εκπροσώπους του αρμόδιου υπουργείου, προγραμματιστές εφαρμογών και μη κυβερνητικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας, εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, εκπρόσωποι ασφάλισης υγείας, προγραμματιστές και παρόχους υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας καθώς και χρήστες αυτών των υπηρεσιών.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Όσον αφορά την υγεία, είναι σαφές ότι «δεν υπάρχει μία λύση. Η υγεία και η πορεία προς την υγεία είναι μια διαδικασία». Απαιτούνται βαθιά περισσότερη επικοινωνία, συνεργασία και έκκληση για δράση/προσωπική δέσμευση/ιδιοκτησία. «Πρέπει να δώσουμε τη δυνατότητα στους ασθενείς και τους επαγγελματίες να μοιράζονται την ευθύνη της θεραπείας» με τρόπο που προάγει την αυτονομία και την εμπιστοσύνη στις ψηφιακές υπηρεσίες και εργαλεία υγείας.
Οι τρέχουσες αλλαγές θεωρούνται ως βελτίωση για το σύστημα υγείας. Ο ασθενής θα λάβει την κυριαρχία στα δεδομένα υγείας (ειδικά με το ψηφιακό αρχείο ασθενούς). Αυτό σημαίνει ότι εάν ο ασθενής θέλει θα έχει πρόσβαση στις ιατρικές αναφορές, μια επισκόπηση των αναφορών, τη φαρμακευτική αγωγή και όλο το ιστορικό υγείας. Μπορούν να παραχωρήσουν πρόσβαση στους γιατρούς που μπορούν στη συνέχεια να κατανοήσουν καλύτερα το ιατρικό ιστορικό ενός ατόμου. Αυτό θεωρείται ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός όσον αφορά την αυτονομία των ασθενών. Προκειμένου να χρησιμοποιηθεί αυτή η αυτονομία, οι ασθενείς πρέπει να έχουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες για να λαμβάνουν μορφωμένες αποφάσεις.
Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας γραφείου και τις συζητήσεις για την ηλεκτρονική υγεία, μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι από την πλευρά των καταναλωτών ο δισταγμός στη χρήση των υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας προέρχεται από γενική έλλειψη ψηφιακής παιδείας, προσβασιμότητας στον κατάλληλο εξοπλισμό και φόβου. του αγνώστου. Στόχος του έργου είναι να υποστηρίξει τους πολίτες να βιώσουν τα οφέλη και τη χρηστικότητα των ψηφιακών εφαρμογών υγείας και να τους δώσει τη δυνατότητα να γίνουν κυρίαρχοι κάτοχοι των δεδομένων υγείας τους.
Επειδή τα άτομα που θα ωφεληθούν περισσότερο από τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής υγείας είναι μια ετερογενής ομάδα, δεν υπάρχει ούτε μία ομάδα επαγγελματιών που να ξεχωρίζει για να διευκολύνει αυτές τις υπηρεσίες. Χρειαζόμαστε εθελοντές και προσωπικό πλήρους απασχόλησης για να είμαστε έτοιμοι να διδάξουμε τους πολίτες για την ηλεκτρονική υγεία. Αυτό μπορεί να είναι επαγγελματίες υγείας, ψηφιακοί ειδικοί, αλλά και βιβλιοθηκονόμοι και σύμβουλοι της γειτονιάς που εργάζονται με ενήλικες και τους υποστηρίζουν με το πρώτο και το δεύτερο βήμα τους στον ψηφιακό κόσμο. Προκειμένου να υποστηρίξει και να ενισχύσει αυτούς τους πολλαπλασιαστές, το έργο HEAL αναπτύσσει ένα εκπαιδευτικό κιτ που θα τους παρέχει τα προσόντα να γίνουν «ηλεκτρονικοί οδηγοί υγείας».
Το 2023, το έργο θα προσφέρει ένα εκπαιδευτικό κιτ για πολλαπλασιαστές ώστε να γίνουν «ηλεκτρονικοί οδηγοί υγείας».
